سقط جنین ناقص چیست و چطور اتفاق می‌افتد؟
مجله دکتر دکتر
گاهی‌اوقات، با وجود اینکه بافت حاملگی در رحم باقی مانده است، خونریزی در زنان باردار شروع شده و دهانه رحمشان گشاد می‌شود؛ به این وضعیت سقط جنین ناقص می‌گوییم. اگر بافت برداشته نشود، سقط جنین ناقص می‌تواند باعث خونریزی بسیار شدید، طولانی مدت یا عفونت شود. در چنین وضعیتی، نیاز به کمک‌گرفتن از متخصص زنان وجود دارد. در مقاله پیش رو از مجله دکتردکتر هم از این نوع سقط برایتان گفته‌ایم؛ با ما همراه باشید.
سقط جنین ناقص چیست؟
سقط جنین ناقص زمانی رخ می‌دهد که بخشی از جنین و جفت هنوز در رحم هستند و دفع نشده‌اند. معمولا جنین قبل از ۱۰ هفته پس از سقط کاملا دفع می‌شود. اگر این اتفاق نیفتد، چنین وضعیتی می‌تواند با خونریزی شدید همراه شود و سقط ناقص شکل بگیرد. چنین نوعی از سقط عوارضی دارد اما در موارد اندکی خطر جانی ایجاد می‌کند.
روش‌های مختلفی برای رسیدگی به این وضعیت موجود هستند. بنا به شرایط هر فرد، پزشکان درباره راه‌کارهای مفید دست به تصمیم‌گیری می‌زنند. باید بدانید که سقط جنین شکل‌های مختلفی دارد که در ادامه درباره نوع ناقص آن بیشتر می‌خوانید.
علائم سقط جنین ناقص چیست؟
علائم اصلی سقط جنین ناقص مشابه سایر انواع سقط جنین نظیر سقط خودبه‌خودی جنین است و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- کمردرد
- درد یا گرفتگی شکم
- ناپدیدشدن علائم اولیه بارداری (مانند تهوع صبحگاهی یا حساسیت پستان)
- خونریزی واژن
اگر در بارداری دچار خونریزی یا درد شکم شدید، با پزشک خود مشورت کنید.
علت سقط جنین ناقص چیست؟
در حالی که بین ۵۰ تا ۷۰درصد از تمام سقط‌ها ناشی از مشکلات ژنتیکی در نوزاد در حال رشد است، علل و عوامل خطر دیگری هم در این میان نقش دارند. برای مثال از عوامل خطر سقط جنین و دلایلش باید به موارد زیر اشاره شود:
- شکل غیرطبیعی رحم
- بیماری قلبی مادرزادی
- قرارگرفتن در معرض خطرات محیطی و محیط کار (سطح بالای تشعشع یا عوامل سمی)
- بینظمی‌های هورمونی
- اختلالات سیستم ایمنی
- لانه‌گزینی نادرست تخمک بارورشده در دیواره رحم
- دهانه رحم ناتوان
- بیماری کلیوی
- سبک زندگی نادرست (سیگارکشیدن، نوشیدن الکل، مصرف مواد مخدر)
- سن مادر و پدر
- سقط جنین قبلی
- بیماری تیرویید
- دیابت کنترل‌نشده
تشخص سقط جنین ناقص چگونه است؟
برای تشخیص سقط جنین ناقص، پزشکان از ترکیبی از آزمایش‌ها استفاده می‌کنند، از جمله:
- اسکن قلب جنین
- معاینه لگن
- آزمایش خون hCG
- سونوگرافی
درمان سقط جنین ناقص چگونه است؟
درمان سقط جنین ناقص معمولا مستلزم انجام یکی از موارد زیر است:
- انتظار و مراقبت؛ یعنی منتظرماندن برای اینکه ببینیم آیا بدن محصولات بارداری را به طور طبیعی دفع می‌کند یا خیر.
- نوعی روش جراحی به نام اتساع و کورتاژ (D&C)
- مدیریت پزشکی با سایتوتک (میزوپروستول (misoprostol))
انتظار و مراقبت
در روش انتظار و مراقبت، فرد به عنوان بیمار سرپایی به دقت تحت نظر خواهد بود. اغلب، بدن به طور طبیعی محصولات حاملگی را بدون مشکل عبور می‌دهد و خارج می‌کند. این مورد کم‌تهاجمی‌ترین و کم‌هزینه‌ترین روش است.برای کسانی که مدیریت انتظاری را انتخاب می‌کنند، احتمال نیاز به جراحی اتساع و کورتاژ وجود دارد. خطر خونریزی بیش از حد هم زیاد می‌شود. اگر این خونریزی شدید و مداوم باشد، خطرات زیادی به همراه می‌آورد. در برخی موارد، برای کنترل خونریزی زیاد به تزریق خون نیاز است.در چنین شرایطی لازم است تا با مشورت پزشک، مکمل‌های معدنی و قرص‌های ویتامین مصرف کنید تا دوباره بنیه خود را به دست بیاورید. برای خرید انواع مکمل‌های معدنی و ویتامین‌ها روی عکس زیر بزنید:
جراحی اتساع و کورتاژ
برای توقف روند خونریزی ناشی از سقط جنین ناقص از جراحی هم استفاده می‌شود. در روش اتساع و کورتاژ، دهانه رحم معمولا از قبل باز است، بنابراین متخصص زنان و زایمان نیازی به گشادکردن دهانه رحم با وسایل یا داروهای خاص ندارد.پزشک از ساکشن و سپس از ابزار تیزی به نام کورت (curette) برای خراشیدن دو طرف رحم و جمع آوری محصولات باقی‌مانده از بارداری استفاده می‌کند.این کار اغلب تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. اگرچه جراحی مذکور در بیشتر موارد روشی ایمن و بی‌خطر است، اما خطرات بالقوه‌ای (مانند هر نوع جراحی) وجود دارد، از جمله:
- خونریزی
- آسیب دهانه رحم
- عوارض بیهوشی
- تخلیه ناقص محصولات لقاح
- عفونت
- سوراخ‌شدن رحم
- تشکیل بافت اسکار یا چسبندگی دیواره رحم که می‌تواند منجر به نوعی بیماری نادر به نام سندرم آشرمن (Asherman’s syndrome) شود.
مدیریت پزشکی با سایتوتک
سقط جنین با قرص هم صورت می‌گیرد. سایتوتک (Cytotec ) دارویی است که می‌تواند به صورت واژینال یا خوراکی تجویز شود. این دارو باعث انقباض رحم و بیرون‌راندن بافت حاملگی می‌شود. از آن در ابتدا برای درمان زخم‌ها استفاده می‌شد، اما در حال حاضر بیشتر برای مدیریت شرایط مامایی استفاده می‌شود.عوارض جانبی می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- اسهال
- حالت تهوع
- درد
- استفراغ
به طور کلی، میزان موفقیت سایتوتک برای حاملگی‌هایی با سن حاملگی ۱۳ هفته یا کمتر حدود ۸۰ تا ۹۹ درصد است. برای برخی از زنان، چنین درمانی موثر نخواهد بود و به جراحی نیاز است.به طور کلی، مدیریت پزشکی این مزیت را دارد که خطر چسبندگی رحم را کاهش بدهد، اما خطر از دست‌دادن خون را کمی بیشتر می‌کند. سایتوتک به اندازه جراحی تهاجمی نیست، اما می‌تواند روند سقط جنین را سریع‌تر از روش‌های دیگر تسریع کند.
توصیه‌های مراقبتی روانی و جسمی سقط جنین ناقص چیست؟
اگر سقط جنین ناقص را تجربه کرده‌اید، با پزشک و مشاوران جلسه‌ای داشته باشید و از نگرانی‌ها و پرسش‌های ذهنی‌تان بگویید. علاوه بر رسیدگی به نگرانی‌های جسمی، باید از نظر عاطفی هم در این دوران از خود مراقبت کنید.در اینجا چند راه‌کار مقابله‌ای وجود دارد. به خودتان زمان غصه‌خوردن بدهید و بدانید که ناراحتی‌تان طبیعی است. از دست‌دادن نوزاد به دلیل سقط جنین یک فقدان بزرگ است، و مانند هر فقدان دیگری، باید مراحل غم و اندوه را طی کنید:
- انکار و انزوا
- خشم
- افسردگی
- پذیرش/پذیرفته‌شدن
شرکای زندگی باید در این مرحله هوای هم را بیشتر داشته باشند؛ مادری که فرزند خود را از دست داده، ضمن ناراحتی جسمی دچار مشکلات روحی هم می‌شود. این غصه برای طرف مقابل هم هست. هردو باید با درک یکدیگر و پشتیبانی از هم در این وضعیت به گذر از بحران کمک کنند. رعایت مراقبت‌های بعد از سقط را جدی بگیرید تا زودتر بهبود پیدا کنید.
عوارض سقط جنین ناقص چیست؟
احتمال وقوع عوارض خطرناک در روند سقط جنین ناقص محدود است. بااین‌حال، امکان دارد که موارد زیر رخ بدهد:
- سپسیس (Septicemia) گَند خونی یعنی نوعی التهاب که تمام بدن را فرامی‌گیرد و در روند سقط می‌تواند ناشی از محصول باقی‌مانده در رحم باشد.
- شوک هموراژیک (Hemorrhagic shock) یا از دست‌دادن خون زیاد
- پارگی رحم
پیشگیری از سقط جنین ناقص چگونه است؟
احتمالا این پرسش در ذهنتان شکل گرفته که از کجا بفهمیم سقط کامل انجام شده است یا نه؟ اگر سقط کامل انجام شده باشد، هیچ علامت درد و خونریزی وجود نخواهد داشت.به‌طور کلی هم برای پیشگیری از سقط باید سبک زندگی سالمی بدون مصرف دخانیات و الکل داشته باشید. با حفظ وزن مناسب و مصرف غذاهای مغذی از سقط دور خواهید ماند.در صورتی که بخواهید با پزشک زنان و زایمان مشورت داشته باشید، امکان استفاده از سیستم دکتردکتر برای دریافت نوبت هم وجود دارد. با نوبت دهی آنلاین این سامانه به‌راحتی با پزشکان در ارتباط قرار می‌گیرید.درباره سقط جنین ناقص پرسش دیگری هم دارید؟ از ما بپرسید تا به شما در رسیدن به پاسخ کمک کنیم.منابع:verywellfamily.commountnittany.org محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست.