مشکلات پایدار دارویی زیر سایه جنگ و غفلت؛ تکلیف دولت چیست؟
سالم‌خبر: در حالی چند روزی از تنش‌های جنگ ۱۲ روزه در کشور می‌گذرد و اخبار مربوط به جنگ به صدر رسانه‌ها راه یافته که بحرانی آرام اما عمیق و فرساینده در داخل کشور به حاشیه رانده شده است؛ بحران مزمن تأمین دارو. بحرانی که پیش از آغاز ناآرامی‌ها وجود داشت و برای حل مشکلات آن به هیچ نتیجه ای نرسید.
سالم‌خبر: در حالی چند روزی از تنش‌های جنگ ۱۲ روزه در کشور می‌گذرد و اخبار مربوط به جنگ به صدر رسانه‌ها راه یافته که بحرانی آرام اما عمیق و فرساینده در داخل کشور به حاشیه رانده شده است؛ بحران مزمن تأمین دارو. بحرانی که پیش از آغاز ناآرامی‌ها وجود داشت و برای حل مشکلات آن به هیچ نتیجه ای نرسید.
روزهای پایانی خردادماه، جلسه‌ای پرتنش در کمیسیون بهداشت مجلس برگزار شد که در آن، محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی، برای پاسخ‌گویی درباره مشکلات تأمین ارز حوزه سلامت به مجلس فراخوانده شد. او در این جلسه، صراحتاً اعلام کرد که تخصیص ارز ترجیحی برای واردات دارو و مواد اولیه با چالش جدی روبه‌رو است؛ اظهاراتی که با واکنش شدید نمایندگان مواجه شد.
سخنگوی کمیسیون بهداشت، با لحنی تند،
در حالی چند روزی از تنش‌های جنگ ۱۲ روزه در کشور می‌گذرد و اخبار مربوط به جنگ به صدر رسانه‌ها راه یافته که بحرانی آرام اما عمیق و فرساینده در داخل کشور به حاشیه رانده شده است؛ بحران مزمن تأمین دارو. بحرانی که پیش از آغاز ناآرامی‌ها وجود داشت و برای حل مشکلات آن به هیچ نتیجه ای نرسید گزارش بانک مرکزی را «مهمل، غیرکارشناسی و غیرقابل‌قبول» خواند چرا که تلویحا نیز در این جلسه شنیده شد که بخشی از این ارز در مسیر واردات کالاهای تجاری صرف شده است تا دارو.
اسحاقی عنوان کرد که در ۳ ماهه نخست امسال، ۸۰۰ میلیون دلار ارز برای حوزه سلامت مصوب شد اما تنها ۳۰۰ میلیون آن در فروردین‌ماه پرداخت شده و تکلیف ۴۰۰ میلیون دلار از مطالبات سال قبل نیز همچنان نامشخص است و حتی ۱۶۰ میلیون دلار ادعایی بانک مرکزی نیز سند روشنی برای پرداخت ندارد. تا ۱۱ خرداد امسال، تنها ۳۷۷ میلیون دلار از ۹.۶ میلیارد دلار ارز تأمین‌شده کشور به دارو و کالاهای اساسی اختصاص یافته است، در حالی که بیش از ۷.۵ میلیارد دلار صرف واردات کالاهای تجاری شده است و این یعنی سلامت مردم، در اولویت هیچ نهاد اقتصادی نیست.
با
با پیگیری عدم تخصیص ارز دارو خرداد ماه در مجلس و پاسخ‌های فرزین رئیس بانک مرکزی که از دید نمایندگان غیرقابل قبول خوانده شد و مشکلات پایدار دارویی کشور همچنان پایدارتر ماند حال دولت اگرچه متمرکز بر مسائل امنیتی و درگیری‌های خارجی مشغولیت دارد اما نکته مهم اینست که آنچه در حال وقوع است، یک بحران واقعی داخلی است که اگر برای آن چاره‌اندیشی نشود، تبعاتی بلندمدت بر سلامت عمومی، اعتماد مردم و نظام سلامت خواهد گذاشت این حال می‌توان دید که این بحران، تنها چند روز بعد با آغاز درگیری‌ها در منطقه، در فضای رسانه‌ای به حاشیه رفت. در حالی که تمرکز افکار عمومی و تصمیم‌گیران به سمت تحولات امنیتی معطوف شده، با وجود فعالیت شبانه‌روزی صنایع دارویی کشور اما جان میلیون‌ها بیمار نیازمند دارو، گروگان ناهماهنگی‌های سیاست‌گذارانه و تأخیرهای ارزی مانده است.
در این میان آریایی‌نژاد، نماینده مجلس و از اعضای کمیسیون بهداشت، نیز در اظهاراتی شفاف، دولت و بانک مرکزی را به دلیل سوء‌مدیریت منابع ریالی و ارزی مقصر اصلی وضعیت فعلی دارو دانست. او با اشاره به شکاف عمیق میان وعده‌ها و عملکرد دولت گفت: «دولت از تأمین ارز حرف می‌زند اما به ما گزارش می‌رسد که داروخانه‌ها و شرکت‌های پخش همچنان
ضمن آنکه هنوز تکلیف ۴۰۰ میلیون دلار از ۸۰۰ میلیون دلار ارز حوزه سلامت همچنان نامشخص مانده است و حتی ۱۶۰ میلیون دلار ادعایی بانک مرکزی نیز سند روشنی برای پرداخت ندارد با مشکلات مزمن خود دست و پنجه نرم می کنند.
راهکار چیست؟
برخی کارشناسان حوزه سلامت و اقتصاد دارو معتقدند که در شرایط فعلی، دولت باید فوراً دست به سه اقدام اساسی بزند:
تخصیص فوری منابع ارزی و ریالی برای واردات داروهای ضروری و مواد اولیه تولید داخل، می‌تواند یکی از راهکارهای موجود در حال حاضر باشد، حتی اگر نیاز باشد از منابع سایر بخش‌ها کاسته شود.
همچنین یک برنامه اضطراری برای مقابله با شوک ارزی ناشی از حذف ارز ترجیحی در حوزه دارو تدوین شود که از طریق پوشش بیمه‌ای گسترده‌تر، یارانه مستقیم دارو یا سیاست‌های بازتوزیعی محقق شود.
همچنین ایجاد یک سامانه شفاف برای رصد زنجیره تأمین دارو، از گمرک تا داروخانه، تا از فساد، انباشت و قاچاق معکوس جلوگیری شود.
دولت اگرچه در حال
همچنین یک برنامه اضطراری برای مقابله با شوک ارزی ناشی از حذف ارز ترجیحی در حوزه دارو تدوین شود که از طریق پوشش بیمه‌ای گسترده‌تر، یارانه مستقیم دارو یا سیاست‌های بازتوزیعی محقق شود حاضر متمرکز بر مسائل امنیتی و درگیری‌های خارجی مشغولیت دارد اما نکته مهم اینست که آنچه در حال وقوع است، یک بحران واقعی داخلی است که اگر برای آن چاره‌اندیشی نشود، تبعاتی بلندمدت بر سلامت عمومی، اعتماد مردم و نظام سلامت خواهد گذاشت.
در نهایت، این پرسش کلیدی باید از مسئولان پرسیده شود: آیا در هنگامه جنگ، سلامت مردم نباید در صدر دغدغه‌ها باشد؟ اگر امروز گامی جدی برای حل این بحران برنداریم، فردا با بحرانی روبه‌رو خواهیم بود که نه با دلار جبران می‌شود و نه با وعده.
احمد آریایی نژاد در گفت‌وگو با موج تصریح کرده است: «در جلسه ما با پزشکیان مسئله ارز تخصیصی به دارو مشخص نشد. فعلاً هم من نتیجه مناسبی از ای نشست ندیدم و همان نگرانی ها در خصوص تأمین دارو پابرجاست.»