تعدد بی‌ضابطه شرکت‌های پخش، تیشه بر ریشه توزیع دارو زده است
سالم‌خبر: مدیرعامل هلدینگ شفادارو، گفت: سوددهی پایین و ضعف زیرساخت، نفس صنعت پخش را گرفته ضمن آنکه تعدد شرکت‌های پخش در پی سیاست‌گذاری‌های غلط، تیشه به ریشه توزیع دارو زده است.
سالم‌خبر: مدیرعامل هلدینگ شفادارو، گفت: سوددهی پایین و ضعف زیرساخت، نفس صنعت پخش را گرفته ضمن آنکه تعدد شرکت‌های پخش در پی سیاست‌گذاری‌های غلط، تیشه به ریشه صنعت توزیع دارو زده است.
محمدرضا مرادی در نشست تخصصی بررسی وضعیت صنعت پخش دارو با اشاره به تجربه خود در مدیریت در حوزه پخش دارو در کشور گفت: « با توجه به تجارب موفق کشورهای منطقه خلیج‌فارس و سیاست‌گذاری‌هایی که در جهت توسعه این صنعت پیاده کرده و موفق هم شده‌اند؛ سؤال اینجاست که چرا ما نمی‌توانیم؟ به‌نظر من، اشکال اساسی در سیاست‌گذاری ماست. این حجم از تعدد شرکت‌های پخش عملاً به تیشه‌ای بدل شده که به ریشه صنعت توزیع دارو زده است.»
وی افزود:«اگر یک شرکت پخش، درآمد کافی نداشته باشد، چطور می‌خواهد هم‌پای تحولات فناورانه حرکت کند و با تغییر پارادایم‌ها سازگار شود؟ من در سال ۱۴۰۱، بالاترین سود خالص تاریخ صنعت پخش را از طریق اصلاح کامل فرآیندها محقق کردم۸۷۰ میلیارد تومان سود خالص با تنها ۶.۲ درصد حاشیه سود. اما با وجود این رقم، حتی نتوانستیم یک انبار مکانیزه مدرن احداث کنیم. این یعنی سودآوری واقعی وجود ندارد؛ صرفاً عددی روی کاغذ است.»
مرادی ادامه داد: «ما از فناوری بلاک‌چین حرف می‌زنیم تا شفافیت
سوددهی پایین و ضعف زیرساخت، نفس صنعت پخش را گرفته ضمن آنکه تعدد شرکت‌های پخش در پی سیاست‌گذاری‌های غلط، تیشه به ریشه توزیع دارو زده است و عدم تقلب را تضمین کنیم؛ از استانداردهای جهانی نگهداری دارو مانند NGSP و GTP صحبت می‌کنیم؛ از هوش مصنوعی برای پیش‌بینی تقاضا می‌گوییم، اما واقعیت این است که پول نداریم. زیرساخت‌های نرم‌افزاری ما فرسوده‌اند، سیستم‌های ما کهنه‌اند و هیچ بودجه‌ای برای نوسازی یا سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جدید نداریم.»
او با اشاره به محور نشست که «تحول و هم‌افزایی در صنعت پخش» بود، خاطرنشان کرد: «این تحول بدون پشتوانه مالی ممکن نیست. همه اظهاراتی که درباره توسعه و حرکت به سوی استانداردهای جهانی در حوزه صنعت دارو عنوان می‌شود فقط شعار است، اگر پولی برای اجرا در کار نباشد. ما نمی‌توانیم بدون سود بدون نقدینگی، به سمت تحول دیجیتال حرکت کنیم. همین شرکت‌هایی که سال‌ها برای آن‌ها زحمت کشیده شده از پخش رازی گرفته تا البرز و داروپخش امروز با انبارهایی فرسوده و ناوگانی مستهلک مواجهند. نه توان تجدید دارند و نه رمقی برای جهش.»
وی با اشاره به تجربه جهانی گفت: «نگاهی بیندازیم به آمریکا؛ سه شرکت پخش دارویی آمریکایی اکنون جزو ۱۰ شرکت اول فورچون ۵۰۰ هستند. آن‌ها تخلف نمی‌کنند، خطری هم ندارند، بلکه با غول‌هایی مثل آمازون، اپل و والمارت مشارکت می‌کنند و بزرگ می‌شوند. ما هم باید
اگر پولی برای اجرا در کار نباشد. ما نمی‌توانیم بدون سود بدون نقدینگی، به سمت تحول دیجیتال حرکت کنیم. همین شرکت‌هایی که سال‌ها برای آن‌ها زحمت کشیده شده از پخش رازی گرفته تا البرز و داروپخش امروز با انبارهایی فرسوده و ناوگانی مستهلک مواجهند. نه توان تجدید دارند و نه رمقی برای جهش الگوبرداری کنیم. اگر به این صنعت نگاه اقتصادی نکنیم، اگر پخش را قلب زنجیره تأمین ندانیم، نه تنها صنعت پخش، بلکه کل نظام دارویی کشور فلج خواهد شد.»
مرادی در پایان تأکید کرد: «زمان تغییر فرا رسیده؛ اما این تغییر بدون تأمین مالی و بازنگری در سیاست‌گذاری ممکن نیست. باید سود واقعی در زنجیره پخش ایجاد شود، تا شرکت‌ها بتوانند فناوری وارد کنند، زیرساخت نوسازی کنند، و به جای دویدن در چرخه فرسایش، به سمت آینده حرکت کنند.»
وی همچنین تصریح کرد: در حالی که جهان به‌سوی انبارهای هوشمند رفت، ما در صنعت پخش کوچک‌تر، ضعیف‌تر و زیان‌ده شدیم، پخش دارو نیازمند تجدید ساختار فوری است
مرادی با اشاره به عقب‌ماندگی ساختاری صنعت پخش داروی ایران نسبت به روندهای جهانی، اظهار داشت: « مسیر ما دقیقاً برخلاف جهت حرکت دنیا بوده است. زمانی که کشورهای منطقه و سایر کشورها تعداد شرکت‌های پخش خود را کاهش دادند تا بتوانند با درآمد بیشتر به سمت تکنولوژی، انبارهای مکانیزه، مسیر‌یابی هوشمند و سایر ابزارهای مدرن حرکت کنند، ما در یک دهه اخیر کوچک‌تر، ضعیف‌تر و پراکنده‌تر شدیم.»
وی با بیان اینکه دیگر صنعت پخش توان هیچ اقدام تحولی را ندارد، ادامه داد: «امروز همه ما می‌دانیم که تقریباً تمام شرکت‌های امروز همه ما می‌دانیم که تقریباً تمام شرکت‌های پخش دارو زیان‌ده شده‌اند، مگر در موارد معدودی که صرفاً با تنزیل پول و سودهای غیرعملیاتی سرپا مانده‌اند. هیچ‌کدام از شرکت‌های پخش دیگر توان انجام پروژه‌های فناورانه را ندارند پخش دارو زیان‌ده شده‌اند، مگر در موارد معدودی که صرفاً با سود غیرعملیاتی سرپا مانده‌اند. هیچ‌کدام از شرکت‌های پخش دیگر توان انجام پروژه‌های فناورانه را ندارند.»
او با ذکر نمونه‌ای تاریخی از ناکامی در نوسازی زیرساخت‌ها گفت: «سال ۱۳۹۱ با یک شرکت اتریشی برای پیاده‌سازی یک سیستم WMS (سیستم جامع انبار) در ستاد اجرایی قرارداد بستیم تا انبار مرکزی البرز را مکانیزه کنیم. اما متأسفانه به دلایل مختلف تحریم و برخی مقررات جدید و موانع پیش‌بینی‌نشده، پروژه اجرایی نشد.»
مرادی با اشاره به افزایش بی‌ضابطه تعداد شرکت‌های پخش در کشور، تأکید کرد: «مثلاً شرکت پخش رازی که در سال ۱۳۸۴ حدود ۲۵ درصد بازار توزیع دارو را در اختیار داشت، امروز به زیر 7 درصد رسیده است. در چنین شرایطی، دیگر هیچ شرکت پخشی توان مالی یا بازار کافی برای اجرای یک حرکت نوآورانه یا تحول‌ساز ندارد.»
او در پایان گفت: «امیدوارم این هشدارها جدی گرفته شود. اگر صنعت پخش، که قلب تپنده زنجیره دارویی کشور است، توان نوسازی، درآمد پایدار، و حمایت زیرساختی نداشته باشد، هیچ‌کدام از رؤیاهای ما برای تحول دیجیتال، هوشمندسازی، یا بهره‌وری محقق نخواهد شد. اکنون زمان بازنگری عمیق و فوری فرا رسیده است.»