لیزیک را فراموش کنید: روش اصلاح بینایی ایمن‌تر و ارزان‌تر به زودی عرضه می‌شود
به گزارش سلامت نیوز به نقل از sciencedaily، دانشمندان روشی بدون جراحی برای اصلاح شکل قرنیه با استفاده از برق به جای لیزر توسعه داده‌اند. در آزمایش روی خرگوش‌ها، این روش توانست در چند دقیقه بینایی را اصلاح کند بدون اینکه نیازی به برش باشد.
میلیون‌ها آمریکایی از مشکلات بینایی مانند تاری دید یا حتی نابینایی رنج می‌برند. اما همه حاضر نیستند از عینک یا لنزهای تماسی استفاده کنند. سالانه صدها هزار نفر تحت عمل جراحی اصلاح بینایی قرار می‌گیرند، از جمله لیزیک جراحی با لیزر که شکل قرنیه را تغییر داده و بینایی را بهبود می‌بخشد.
هرچند این روش معمولاً ایمن است، اما می‌تواند عوارضی داشته باشد. این باعث شده محققان به دنبال راهی بدون استفاده از لیزر و بدون برش برای اصلاح شکل قرنیه باشند.
مایکل هیل، استاد شیمی در کالج اوکسی‌دنتال، نتایج تیم خود را در نشست پاییز ۲۰۲۵ انجمن شیمی آمریکا ارائه خواهد داد.
قرنیه انسانی، یک ساختار شفاف و گنبدی شکل در جلوی چشم است که نور را خم کرده و روی شبکیه متمرکز می‌کند. اگر قرنیه شکل مناسبی نداشته باشد، نور به درستی متمرکز نمی‌شود و تصویر تار می‌شود.
در روش لیزیک، لیزر بخش‌های دقیقی از بافت قرنیه را برمی‌دارد تا شکل آن تغییر کند. هرچند این روش رایج و نسبتا ایمن است، اما برش قرنیه می‌تواند باعث کاهش استحکام ساختاری چشم شود.
هیل می‌گوید: «لیزیک در واقع جراحی سنتی با لیزر است، یعنی هنوز بافت را می‌بُرید.»
اما اگر بتوان قرنیه را بدون هیچ برشی تغییر شکل داد چه؟
روش نوین: تغییر شکل قرنیه با الکتریسیته (EMR)
هیل و همکارش، برایان وونگ، روی روشی به نام تغییر شکل الکترومکانیکی (EMR) کار می‌کنند. وونگ توضیح می‌دهد: «این روش به طور تصادفی کشف شد. من داشتم بافت‌های زنده را به عنوان مواد قابل قالب‌گیری بررسی می‌کردم و این فرایند تغییر شیمیایی را کشف کردم.»
بافت‌های حاوی کلاژن مثل قرنیه، با جذب نیروهای بارهای مخالف، شکل خود را حفظ می‌کنند. این بافت‌ها حاوی مقدار زیادی آب هستند. وقتی برق به آنها اعمال شود، pH (اسیدیته) بافت کاهش یافته و اسیدی‌تر می‌شود. این تغییر باعث می‌شود پیوندهای یونی که ساختار بافت را حفظ می‌کنند، شل شده و بافت شکل‌پذیر شود. وقتی pH به حالت اولیه برگردد، بافت در شکل جدید قفل می‌شود.
محققان در این تحقیق از لنزهای پلاتینیومی ویژه‌ای استفاده کردند که شکل اصلاح‌شده قرنیه را قالب‌گیری می‌کردند. این لنزها روی چشم خرگوش قرار گرفت و در محلول نمکی شبیه به اشک طبیعی غوطه‌ور بود. لنز به عنوان الکترود عمل می‌کرد و با اعمال ولتاژ کم، تغییر دقیق pH ایجاد می‌کرد.
پس از حدود یک دقیقه، قرنیه شکل لنز را به خود گرفت (مدت زمانی مشابه لیزیک، اما بدون برش، مراحل کمتر، تجهیزات ارزان‌تر و ایمنی بالاتر.)
آنها این آزمایش را روی ۱۲ چشم خرگوش انجام دادند که ۱۰ تای آنها شبیه به چشم‌های نزدیک‌بین (میوپ) بودند. در تمام موارد، تغییر شکل موفقیت‌آمیز بود و چشم‌ها قدرت فوکوس هدفمند را به دست آوردند که معادل بهبود بینایی است.
سلول‌های قرنیه زنده ماندند چون pH به دقت کنترل شده بود. همچنین آزمایش‌های دیگر نشان داد که این روش ممکن است بتواند برخی از کدورت‌های شیمیایی قرنیه را که تنها با پیوند کامل قرنیه قابل درمان است، معکوس کند.
اگرچه نتایج اولیه امیدوارکننده است، اما محققان تأکید می‌کنند که هنوز در مراحل ابتدایی است. مرحله بعدی انجام آزمایشات دقیق‌تر روی حیوانات زنده است، از جمله آزمایش روی خرگوش‌های زنده به جای فقط چشم آنها.
آنها همچنین قصد دارند بررسی کنند که این روش برای اصلاح نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم تا چه حد موثر است.
با این حال، مشکلات مالی ممکن است روند تحقیق را کند کند.
مایکل هیل نتیجه می‌گیرد:«راه درازی تا رسیدن به مرحله کلینیکی وجود دارد، اما اگر موفق شویم، این روش بسیار قابل استفاده و ارزان‌تر خواهد بود.»
خلاصه
قرنیه یک ساختار شفاف و بسیار منظم است که مسئول دو سوم قدرت شکست نور چشم است. لایه‌های قرنیه شامل لایه‌های کلاژنی با آرایش خاص است که جلوی پراکندگی نور را گرفته و شکل قرنیه را حفظ می‌کند. تغییرات آناتومیکی، نقایص مادرزادی، تروما و بیماری‌ها می‌توانند شکل، استحکام و شفافیت قرنیه را تغییر داده و بینایی را مختل کنند. جراحی‌هایی مانند لیزیک و PRK برای اصلاح نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم استفاده می‌شوند، اما این روش‌ها پرهزینه‌اند و استحکام قرنیه را کاهش می‌دهند. این مطالعه تلاش می‌کند با روش EMR به عنوان جایگزینی غیر تهاجمی و غیر برشی برای اصلاح قرنیه بپردازد.
EMR از پالس‌های کوتاه الکتروشیمیایی استفاده می‌کند که آب بین بافتی را تجزیه می‌کنند و با نفوذ پروتون‌ها به ماتریس خارج سلولی کلاژن، پیوندهای یونی که استحکام ساختاری را تأمین می‌کنند، به طور موقت شکسته می‌شوند. سپس با بازگشت pH به حالت طبیعی، ساختار بافت به شکل جدید تثبیت می‌شود.
تکنیک‌های تصویربرداری نشان می‌دهند که EMR می‌تواند شکل قرنیه را بدون آسیب به ساختار کلاژن و حفظ سلول‌های استرومال کنترل کند.