علل جابجایی و راه های کنترل حرکت دندان ها

سلامت نیوز

علل حرکت و جابجایی دندان‌ها

بیماری‌های لثه (پریودنتیت): التهاب و عفونت لثه و بافت‌های نگهدارنده دندان باعث می‌شود استخوان‌های اطراف دندان تحلیل برود و دندان‌ها جابجا شوند.

از دست دادن دندان‌ها: زمانی که دندانی از دست می‌رود و جایگزینی برای آن انجام نمی‌شود، دندان‌های مجاور و مقابل به تدریج به  سمت فضای خالی حرکت می‌کنند. در نتیجه بهتر است که در صورت از دست دادن دندانی، فورا نسبت به گذاشتن دندان مصنوعی و یا ایمپلنت اقدام کنید، چرا که ممکن است باعث حرکت دیگر دندان ها شده و نظم آن ها از بین برود.

دندان‌قروچه (براکسیزم): فشردن یا ساییدن دندان‌ها می‌تواند باعث سایش و تغییر موقعیت دندان‌ها شود.

تغییرات مربوط به افزایش سن: با افزایش سن، ممکن است استخوان‌ها تحلیل بروند و دندان‌ها شروع به حرکت کنند.

استفاده از بریج یا پروتز نامناسب: اگر بریج یا پروتز به درستی نصب نشده باشد، ممکن است فشار نادرستی روی دندان‌ها وارد کرده و موجب جابجایی آن‌ها شود. در صورتی که لاغر و یا چاق شده باشید امکان دارد دندان های مصنوعی شما نیاز به ترمیم یا اصلاح داشته باشند که بهتر است هر چه سریع تر نسبت به ترمیم دندان مصنوعی شکسته و یا آسیب دیده خود اقدام کنید.

عادات نادرست: عادت‌هایی مانند فشار دادن زبان به دندان‌ها، جویدن ناخن، یا استفاده طولانی مدت از پستانک در کودکان می‌تواند باعث جابجایی دندان‌ها شود.

مشکلات ارتودنسی اصلاح‌نشده: در صورتی که مشکلات ارتودنسی به موقع درمان نشوند، ممکن است در طول زمان دندان‌ها به هم فشرده یا جابجا شوند.

اقدامات لازم هنگام جابجایی دندان‌ها

مراجعه به دندانپزشک: اولین اقدام، مراجعه به دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی است تا علت جابجایی دندان‌ها را تشخیص دهد و راهکارهای مناسب را پیشنهاد کند.

انجام ارتودنسی: اگر جابجایی به دلیل ناهماهنگی‌های ساختاری باشد، ارتودنسی می‌تواند به اصلاح و تثبیت دندان‌ها کمک کند.

استفاده از نگهدارنده (ریتینر): در برخی موارد، از نگهدارنده‌ها برای جلوگیری از جابجایی بیشتر استفاده می‌شود. این ابزارها کمک می‌کنند که دندان‌ها در موقعیت مناسب خود ثابت بمانند.

درمان بیماری لثه: در صورتی که جابجایی به علت بیماری لثه باشد، دندانپزشک درمان‌های مختلفی مثل تمیز کردن عمقی، جرم‌گیری و در صورت نیاز جراحی لثه را انجام می‌دهد تا بافت‌های لثه و استخوان تقویت شوند.

تعویض پروتزها و بریج‌های نامناسب: اگر مشکل از پروتز یا بریج ناصحیح باشد، اصلاح یا تعویض آن کمک زیادی به تثبیت دندان‌ها می‌کند. در صورتی که سال هاست از پروتز های شما میگذرد و نیاز به تعویض دارید اما نمی توانید به صورت حضوری مراجعه کنید ، می توانید از خدمات قالب گیری در منزل کلینیک ها و دندانسازی های کمک دریافت کنید.

تغییر عادات نادرست: اگر عادات نادرستی مانند دندان‌قروچه یا فشار زبان به دندان‌ها وجود دارد، باید با راهنمایی دندانپزشک اصلاح شود.

نشانه ها و علائم جابجایی دندان ها

جابجایی و حرکت دندان‌ها معمولاً علائم و نشانه‌هایی دارد که با مشاهده‌ی آن‌ها باید سریعاً به دندانپزشک مراجعه کرد، زیرا حرکت دندان‌ها می‌تواند مشکلات جدی برای سلامت دهان و دندان ایجاد کند. این علائم و عوارض شامل موارد زیر هستند:

علائم و نشانه‌های جابجایی و حرکت دندان‌ها

فاصله گرفتن بین دندان‌ها: ایجاد فاصله بین دندان‌ها، به خصوص اگر قبلاً دندان‌ها به هم نزدیک بوده‌اند، می‌تواند نشانه جابجایی باشد.

احساس لق بودن دندان‌ها: یکی از علائم اولیه جابجایی، لق‌شدن یا حرکت دندان‌ها به هنگام جویدن یا لمس کردن آن‌ها است.

مشکل در جویدن یا بسته شدن دهان: ممکن است هنگام جویدن غذا یا بستن دهان متوجه تغییراتی شوید، مثلاً حس کنید دندان‌ها به درستی در کنار هم قرار نمی‌گیرند.

التهاب و خونریزی لثه: جابجایی دندان‌ها اغلب با التهاب و خونریزی لثه همراه است، به خصوص اگر این جابجایی به دلیل بیماری لثه باشد.

حساسیت دندان‌ها: در صورتی که دندان‌ها جابجا شوند، ممکن است به دماهای سرد و گرم حساس‌تر شوند.

درد یا فشار در دندان‌ها و فک: در صورت جابجایی ناگهانی، ممکن است درد یا فشار در فک‌ها احساس شود.

راه های جلوگیری از جابجایی و حرکت دندان ها 

برای جلوگیری از جابجایی و حرکت دندان‌ها، مراقبت‌های خاصی لازم است که سلامت دهان و دندان را حفظ کرده و از مشکلات جابجایی پیشگیری کند. این اقدامات شامل موارد زیر است:

1. رعایت بهداشت دهان و دندان

• مسواک زدن: حداقل دو بار در روز مسواک بزنید تا پلاک‌ها و باکتری‌های تجمع یافته بر روی دندان و لثه‌ها پاک شود.
• استفاده از نخ دندان: نخ دندان به حذف پلاک بین دندان‌ها کمک می‌کند و از ایجاد عفونت‌های لثه و پوسیدگی دندان جلوگیری می‌کند.
• دهان‌شویه: استفاده از دهان‌شویه‌های ضد باکتریایی، باکتری‌های مضر دهان را کاهش می‌دهد و به سلامت لثه‌ها کمک می‌کند.

2. مراجعه منظم به دندانپزشک

• چکاپ‌های منظم: حداقل هر 6 ماه یک‌بار به دندانپزشک مراجعه کنید تا مشکلات احتمالی در دندان‌ها و لثه‌ها زودتر تشخیص داده و درمان شوند.
• جرم‌گیری دوره‌ای: جرم‌گیری منظم از تجمع پلاک و باکتری در نواحی مختلف دهان جلوگیری می‌کند که می‌تواند منجر به بیماری‌های لثه و جابجایی دندان‌ها شود.

3. درمان بیماری‌های لثه

• رسیدگی به علائم التهاب و عفونت: اگر دچار علائمی مانند خونریزی لثه، تورم یا قرمزی شدید، سریعاً به دندانپزشک مراجعه کنید تا از تحلیل لثه‌ها و جابجایی دندان‌ها پیشگیری شود.

4. محافظت از دندان‌ها در برابر فشارها

• استفاده از نایت گارد: اگر دندان‌قروچه دارید، استفاده از نایت گارد (محافظ شبانه) می‌تواند از ساییدگی و جابجایی دندان‌ها جلوگیری کند.
• اجتناب از عادات نادرست: عادت‌هایی مثل جویدن ناخن، استفاده از دندان‌ها به عنوان ابزار، و فشار دادن زبان به دندان‌ها می‌تواند به مرور زمان باعث جابجایی دندان‌ها شود.

5. جایگزینی دندان‌های از دست‌رفته

• استفاده از ایمپلنت یا بریج: در صورت از دست دادن دندان‌ها، جایگزینی آن‌ها با ایمپلنت یا بریج می‌تواند از حرکت و جابجایی دندان‌های مجاور به سمت فضای خالی جلوگیری کند.

6. ارتودنسی برای دندان‌های ناهماهنگ

• اصلاح موقعیت دندان‌ها: اگر دندان‌هایتان کج یا ناهماهنگ است، درمان ارتودنسی به تنظیم و تثبیت موقعیت دندان‌ها کمک می‌کند و از جابجایی ناگهانی جلوگیری می‌کند.

7. استفاده از ریتینر (نگهدارنده)

• نگهدارنده ارتودنسی: پس از درمان ارتودنسی، استفاده از ریتینر می‌تواند از بازگشت دندان‌ها به موقعیت قبلی جلوگیری کرده و به تثبیت دندان‌ها در موقعیت جدید کمک کند.

8. مدیریت رژیم غذایی

• پرهیز از مصرف غذاهای سخت و چسبنده: مصرف زیاد غذاهای سفت و چسبنده می‌تواند به دندان‌ها فشار وارد کند و در طول زمان باعث حرکت دندان‌ها شود.

با انجام این اقدامات می‌توان سلامت دندان‌ها و لثه‌ها را حفظ کرده و از جابجایی ناخواسته دندان‌ها پیشگیری کرد.

مشکلات و عوارض ناشی از جابجایی و حرکت دندان‌ها

افزایش خطر پوسیدگی دندان: با حرکت دندان‌ها، ممکن است فضای بیشتری بین آن‌ها ایجاد شود که می‌تواند محل تجمع پلاک و باکتری شود و باعث پوسیدگی شود.

بیماری‌های لثه: جابجایی دندان‌ها می‌تواند باعث شود که پلاک‌ها و باکتری‌ها در فضای ایجاد شده تجمع کنند و منجر به عفونت و بیماری‌های لثه شوند.

مشکل در جویدن و صحبت کردن: جابجایی دندان‌ها می‌تواند باعث تغییر در نحوه‌ی جویدن و حتی گفتار فرد شود.

آسیب به بافت‌های اطراف دندان: حرکت دندان‌ها می‌تواند فشار بیشتری بر لثه‌ها و استخوان‌های اطراف وارد کند که ممکن است به آسیب‌های جدی‌تر در این بافت‌ها منجر شود.

کاهش زیبایی لبخند: جابجایی دندان‌ها و ایجاد فاصله بین آن‌ها می‌تواند ظاهر دندان‌ها را تحت تأثیر قرار داده و زیبایی لبخند را کاهش دهد.

تحلیل استخوان فک: با جابجایی دندان‌ها و از دست دادن تکیه‌گاه طبیعی دندان‌ها، احتمال تحلیل استخوان فک افزایش می‌یابد.

در صورت مشاهده هر یک از این علائم، بهترین اقدام مراجعه به دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی است تا علت جابجایی دندان‌ها مشخص و درمان مناسب آغاز شود.