شش ماه زندگی با کلیه خوک اصلاح‌شده ژنتیکی؛ گامی بلند در پیوند بین‌گونه‌ای

نبض فناوری

تابناک، تیم اندروز، بیمار کلیوی که به مدت دو سال تحت دیالیز بود، در ژانویه سال جاری تحت عمل پیوند کلیه قرار گرفت و از آن زمان تاکنون بدون نیاز به دیالیز به زندگی ادامه داده است. کلیه‌ای که به او پیوند زده شد، از یک خوک با سه نوع اصلاح ژنتیکی تهیه شده بود؛ این اندام توسط شرکت زیست‌فناوری eGenesis مستقر در کمبریج، ماساچوست تولید شده است.

به گزارش نشریه نیچر، دکتر وین هاثورن، جراح پیوند عضو از دانشگاه سیدنی استرالیا، با اشاره به این دستاورد گفت: «رسیدن به بقای شش‌ماهه، یک شاهکار شگفت‌انگیز است؛ چرا که این بازه زمانی بیشترین خطر را برای بیمار و عضو پیوندی دارد.»

اندروز یکی از سه بیماری است که تاکنون این نوع پیوند را دریافت کرده‌اند. پیش از او، طولانی‌ترین زمان عملکرد موفق یک کلیه خوکی اصلاح‌شده، متعلق به زن ۵۳ ساله‌ای به نام تاوانا لونی بود که کلیه پیوندی را به مدت چهار ماه و ۹ روز در بدن خود داشت. بیمار دیگر، بیل استوارت ۵۴ ساله، نیز سه ماه با کلیه خوک زندگی کرد.

اندام پیوندی که به اندروز داده شد، شامل حذف سه آنتی‌ژن برای جلوگیری از رد عضو و افزودن هفت ژن انسانی جهت کاهش التهاب و عوارض خونریزی بود. همچنین، رتروویروس‌های موجود در ژنوم خوک غیرفعال‌سازی شده‌اند.

هاثورن معتقد است پیشرفت‌های اخیر در زمینه اصلاح ژنتیکی خوک‌ها باعث شده است تا نتایج پیوند اعضای حیوانی به انسان، قابل‌توجه‌تر از گذشته باشد. او اشاره می‌کند که بین دهه‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۹۰، بقای گیرندگان اندام‌های حیوانی گاه تنها چند دقیقه یا روز بود.

با وجود اینکه تاکنون بیشتر این پیوندها به‌دلایل انسان‌دوستانه انجام شده‌اند، آزمایش‌های بالینی نیز وارد فاز اجرایی شده‌اند. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در سال جاری نخستین مجوز رسمی آزمایش بالینی برای کلیه خوک اصلاح‌شده ژنتیکی را صادر کرد. همچنین شرکت eGenesis اعلام کرده است که مجوز FDA برای آزمایش این کلیه‌ها روی حداکثر ۳۳ بیمار مبتلا به نارسایی شدید کلیوی و بالای ۵۰ سال را دریافت کرده است.

علاوه بر آن، در ماه آوریل امسال، دو شرکت eGenesis و OrganOx (مستقر در آکسفورد، بریتانیا) نیز تأییدیه لازم برای بررسی ایمنی پیوند کبد خوک اصلاح‌شده ژنتیکی را کسب کردند.