شبکه ملی اطلاعات ابزار سانسور نیست؛ تفکیک زیرساخت از محتوا، شرط پیشرفت دیجیتال ایران
معاون وزیر ارتباطات با رد شائبههای رایج درباره شبکه ملی اطلاعات، تأکید کرد این شبکه زیرساختی برای تابآوری دیجیتال، رشد اقتصاد فناوریمحور و محافظت از داراییهای فرهنگی و راهبردی کشور است و هیچ ارتباط فنی یا الزامی با فیلترینگ یا کنترل محتوا ندارد. وی خواستار تفکیک صریح مفهومی و فنی میان لایههای زیرساخت و سیاستهای محتوایی شد.

به گزارش «نبض فناوری»، رسول لطفی در سخنانی شفاف به تبیین ماهیت واقعی این شبکه پرداخت و تصریح کرد: شبکه ملی اطلاعات شاهراهی حیاتی برای حفظ حاکمیت داده، تابآوری خدمات حیاتی و توسعه اقتصاد دیجیتال است و نباید آن را با ابزارهای محدودسازی اطلاعات اشتباه گرفت.
وی با اشاره به تجربه کشورهایی همچون اتحادیه اروپا، چین، آمریکا، روسیه، هند و کرهجنوبی گفت: در همه این کشورها، هدف از توسعه زیرساختهای بومی، افزایش امنیت دادهها و استقلال دیجیتال بوده، نه فیلترینگ محتوا. این تصور غلط که شبکه ملی بهمعنای سانسور است، ریشه در درک نادرست از مفاهیم فنی دارد.
لطفی با تشریح مدل مفهومی OSI افزود: شبکه ملی اطلاعات در لایههای زیرین (لایه سوم و چهارم شبکه) طراحی میشود و کاری با لایه هفتم (لایه محتوا) ندارد. تصمیمگیری درباره مسیر جابهجایی داده، سرعت و کیفیت ارتباطات، وظیفه شبکه است، نه بررسی یا فیلتر محتوا. بنابراین یکیانگاری این دو حوزه، یک مغالطه خطرناک است که میتواند مسیر تحول دیجیتال کشور را مسدود کند.
وی به تجربه پروژههایی مانند Gaia-X در اروپا، Runet در روسیه و National Knowledge Network در هند اشاره کرد و گفت: هیچیک از این شبکهها بهمعنای قطع ارتباط جهانی یا سانسور نیستند؛ بلکه بستری برای حفاظت از دادهها، پایداری خدمات و امنیت دیجیتالاند.
لطفی همچنین تأکید کرد که فیلترینگ و شبکه ملی اطلاعات دو مقوله کاملاً مستقلاند و نمونههایی از اجرای فیلترینگ بدون شبکه ملی در کشورهای غربی و نیز وجود شبکه بومی بدون سانسور در کشورهای آزاد، این موضوع را تأیید میکند.
وی با بیان اینکه شبکه ملی اطلاعات میتواند از میراث دیجیتال فرهنگی، زیرساختهای بلاکچینی و خدمات حساس کشور در برابر تهدیدات جهانی حفاظت کند، بر ضرورت ایجاد مراکز داده داخلی، گسترش IX و CDN، شفافیت آماری و پیوستن به کنسرسیومهای بینالمللی برای تبادل امن دادهها تأکید کرد.
لطفی در پایان گفت: ما برای رشد پایدار دیجیتال در کشور، باید با نگاهی علمی و دادهمحور، تفکیک دقیق و روشنی میان ساختار شبکه و سیاستهای محتوایی قائل شویم. تنها در این صورت است که میتوان اعتماد عمومی را بازسازی کرد و ایران را در جایگاه شایستهاش در اقتصاد دیجیتال جهانی قرار داد.