جذابیت صندوق های با درآمد ثابت در رکود بورس
در شرایط فعلی کاملا واضح است که بازار سرمایه در وضعیت رکودی به سر میبرد، مساله‌ای که تقریبا اکثر کارشناسان بر آن اجماع نظر دارند؛ از آنجایی که صندوق‌های با درآمد ثابت کم ریسک هستند و بازدهی آنها بالاتر از سپرده بانکی است، سرمایه‌گذاری در آنها به یکی از گزینه‌های محبوب برای سرمایه‌گذاران تبدیل شده است. به‌طوری که بیشترین حجم دارایی تحت مدیریت را در بین انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری به خود اختصاص داده‌اند. با توجه به موارد گفته شده، این صندوق‌ها برای افراد ریسک‌گریزی مناسب است که می‌خواهند با کمترین ریسک سود بالاتری از سپرده‌های بانکی کسب کنند.
چرا صندوق با درآمد ثابت؟
دلایل زیادی موجب افزایش محبوبیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت شده است که ما در ادامه به مهمترین آنها اشاره خواهیم کرد:
- به‌طور کلی صندوق‌های سرمایه‌گذاری نسبت به سهام نقدشوندگی بالاتری دارند و سرمایه‌گذاران می‌توانند هر زمان که تمایل داشته باشند، واحدهای خود را بفروشند. این در حالی است که در شرایط رکود بورس، سهامداران ممکن است با صف فروش مواجه شوند و نتوانند به راحتی سهام خود را بفروشند و به همین دلیل تمایل کمتری نسبت به سرمایه گذاری در بورس از خود نشان دهند.
- در وضعیت منفی بازار، بسیاری از سرمایه‌گذاران به دنبال دریافت سود پیش‌بینی شده و کم ریسک هستند؛ بنابراین در این شرایط صندوق های با درآمد ثابت می‌توانند بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری باشند.
- این صندوق‌ها دارای پرتفوی متنوعی از اوراق با درآمد ثابت و دیگر ابزارهای سرمایه‌گذاری هستند؛ این تنوع، ریسک‌های مرتبط با سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد.
- سرمایه‌گذاران می‌توانند با سرمایه‌گذاری در صندوق با درآمد ثابت، سود روزشمار و بدون نرخ شکست دریافت کنند؛ بنابراین در دوره رکود، این صندوق‌ها می‌توانند بهترین جایگزین برای سپرده‌های بانکی باشند.
انواع صندوق های با درآمد ثابت در ایران
در گذشته صندوق های درآمد ثابت از نوع صدور و ابطالی بودند که معمولا پرداخت سود دوره‌ای داشتند اما امروزه شرایط تغییر کرده و این صندوق‌ها در بازار جایگاه ویژه‌ای پیدا کردند. صندوق های درآمد ثابت در ایران از نظر نحوه سرمایه‌گذاری، نحوه تعلق سود به سرمایه‌گذار و قوانین حاکم بر ترکیب دارایی‌ها و حد نصاب سرمایه‌گذاری به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند:
انواع صندوق‌ها براساس نحوه سرمایه‌گذاری عبارت هستند از: (اطلاعات در تاریخ 19 خرداد 1403 به‌روزرسانی شده است)
66 صندوق درآمد ثابت در ایران از نوع قابل معامله در بازار (ETF) هستند که 10 صندوق سرمایه گذاری برتر براساس بالاترین دارایی تحت مدیریت (AUM) عبارتند از:
| ردیف | نام صندوق | مدیر صندوق | تاریخ آغاز فعالیت | کل ارزش خالص دارایی‌ها |
| 1 | افرا نماد پایدار | مشاور سرمایه گذاری ترنج | 1398/12/21 | 173695911306537 |
| 2 | سپید دماوند | تامین سرمایه دماوند | 1400/01/23 | 123903366335161 |
| 3 | اعتماد آفرین پارسیان | تامین سرمایه لوتوس پارسیان | 1394/02/05 | 95173524806727 |
| 4 | سپر سرمایه بیدار | سبد گردان اقتصاد بیدار | 1399/06/27 | 86481793019095 |
| 5 | یاقوت آگاه | سبدگردان آگاه | 1399/01/20 | 80119417810826 |
| 6 | نوع دوم کارا | سبد گردان کاریزما | 1400/08/16 | 77401111839973 |
| 7 | ارمغان فیروزه آسیا | سبدگردان توسعه فیروزه | 1396/10/09 | 67975542141617 |
| 8 | ثابت آوند مفید | سبدگردان مفید | 1401/05/01 | 56112744174867 |
| 9 | در اوراق بهادار با درآمد ثابت کیمیا | تامین سرمایه کیمیا | 1402/06/01 | 55604905737053 |
| 10 | لبخند فارابی | سبدگردان فارابی | 1401/06/20 | 49157178302624 |
78 صندوق درآمد ثابت در ایران مبتنی بر صدور و ابطال هستند که لیست 10 صندوق سرمایه گذاری براساس بالاترین دارایی تحت مدیریت (AUM) شامل:
| ردیف | نام صندوق | مدیر صندوق | تاریخ آغاز فعالیت | کل ارزش خالص دارایی‌ها |
| 1 | لوتوس پارسیان | تامین سرمایه لوتوس پارسیان | 1391/07/18 | 580595364755682 |
| 2 | گنجینه زرین شهر | تامین سرمایه تمدن | 1390/07/18 | 511597694359261 |
| 3 | ثابت حامی | سبدگردان مفید | 1393/06/12 | 471628662484698 |
| 4 | در اوراق بهادار با درآمد ثابت کاردان | تامین سرمایه کاردان | 1394/01/17 | 422065302528256 |
| 5 | اندوخته پایدار سپهر | تامین سرمایه سپهر | 1392/02/08 | 216763967329091 |
| 6 | اوج ملت | تامین سرمایه بانک ملت | 1391/04/11 | 158306426697130 |
| 7 | اعتماد کارگزاری بانک ملی ایران | کارگزاری بانک ملی ایران | 1396/04/31 | 130200949005015 |
| 8 | اندوخته توسعه صادرات آرمانی | تامین سرمایه تمدن | 1394/11/28 | 119891032333401 |
| 9 | ره آورد آباد مسکن | تامین سرمایه بانک مسکن | 1392/01/24 | 118518652988600 |
| 10 | مشترک آتیه نوین | تامین سرمایه نوین | 1388/12/26 | 108288503427179 |
همچنین، از نظر نحوه تعلق سود به سرمایه‌گذار نیز به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- دارای تقسیم سود دوره‌ای
80 صندوق درآمد ثابت در ایران دارای تقسیم سود دوره‌ای هستند که 10 صندوق سرمایه گذاری با سود ماهانه براساس بالاترین دارایی تحت مدیریت (AUM) عبارت هستند از:
| ردیف | نام صندوق | مدیر صندوق | تاریخ آغاز فعالیت | کل ارزش خالص دارایی‌ها |
| 1 | لوتوس پارسیان | تامین سرمایه لوتوس پارسیان | 1391/07/18 | 580595364755682 |
| 2 | گنجینه زرین شهر | تامین سرمایه تمدن | 1390/07/18 | 511597694359261 |
| 3 | در اوراق بهادار با درآمد ثابت کاردان | تامین سرمایه کاردان | 1394/01/17 | 422065302528256 |
| 4 | اندوخته پایدار سپهر | تامین سرمایه سپهر | 1392/02/08 | 216763967329091 |
| 5 | اوج ملت | تامین سرمایه بانک ملت | 1391/04/11 | 158306426697130 |
| 6 | اعتماد کارگزاری بانک ملی ایران | کارگزاری بانک ملی ایران | 1396/04/31 | 130200949005015 |
| 7 | اندوخته توسعه صادرات آرمانی | تامین سرمایه تمدن | 1394/11/28 | 119891032333401 |
| 8 | ره آورد آباد مسکن | تامین سرمایه بانک مسکن | 1392/01/24 | 118518652988600 |
| 9 | مشترک آتیه نوین | تامین سرمایه نوین | 1388/12/26 | 108288503427179 |
| 10 | بانک ایران زمین | مشاور سرمایه گذاری هدف حافظ | 1390/11/07 | 100813019701658 |
- بدون تقسیم سود دوره‌ای
64 صندوق درآمد ثابت در ایران بدون تقسیم سود دوره‌ای هستند که 10 صندوق برتر براساس بالاترین دارایی تحت مدیریت (AUM) عبارت هستند از:
| ردیف | نام صندوق | مدیر صندوق | تاریخ آغاز فعالیت | کل ارزش خالص دارایی‌ها |
| 1 | ثابت حامی | سبدگردان مفید | 1393/06/12 | 471628662484698 |
| 2 | افرا نماد پایدار | مشاور سرمایه گذاری ترنج | 1398/12/21 | 173695911306537 |
| 3 | سپید دماوند | تامین سرمایه دماوند | 1400/01/23 | 123903366335161 |
| 4 | اعتماد آفرین پارسیان | تامین سرمایه لوتوس پارسیان | 1394/02/05 | 95173524806727 |
| 5 | سپر سرمایه بیدار | سبد گردان اقتصاد بیدار | 1399/06/27 | 86481793019095 |
| 6 | یاقوت آگاه | سبدگردان آگاه | 1399/01/20 | 80119417810826 |
| 7 | نوع دوم کارا | سبد گردان کاریزما | 1400/08/16 | 77401111839973 |
| 8 | ارمغان فیروزه آسیا | سبدگردان توسعه فیروزه | 1396/10/09 | 67975542141617 |
| 9 | ثابت آوند مفید | سبدگردان مفید | 1401/05/01 | 56112744174867 |
| 10 | در اوراق بهادار با درآمد ثابت کیمیا | تامین سرمایه کیمیا | 1402/06/01 | 55604905737053 |
و در نهایت براساس قوانین حاکم بر ترکیب دارایی‌ها و حد نصاب سرمایه‌گذاری، صندوق‌های درآمد ثابت به سه نوع تقسیم‌بندی می شوند:
1. صندوق‌های نوع اول
2. صندوق‌های نوع دوم
3. صندوق‌های مختص اوراق دولتی
در صورتی که قصد سرمایه‌گذاری در بهترین صندوق درآمد ثابت را دارید بهتر است انواع آنها را با یکدیگر مقایسه و مناسب‌ترین نوع را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنید.
نحوه انتخاب پرسودترین صندوق با درآمد ثابت
جهت انتخاب بهترین صندوق با درآمد ثابت، بررسی بازدهی و عملکرد گذشته آنها کافی نیست و سرمایه‌گذاران باید به فاکتورهای مختلفی توجه کنند که ما در ادامه به بررسی هر کدام خواهیم پرداخت:
اندازه صندوق های درآمد ثابت
سرمایه‌گذاران با بررسی و مقایسه دارایی های تحت مدیریت (AUM) می‌توانند تعداد سرمایه‌گذاران و میزان اعتماد آنها به صندوق را ارزیابی کنند؛ AUM بالای یک صندوق، توانایی آن در جذب منابع و قدرت نقدشوندگی را نشان می‌دهد.
اما این نکته را در نظر داشته باشید که باید نسبت میزان سرمایه‌گذاری شما در یک صندوق نسبت به ارزش کل صندوق، نسبت قابل قبولی باشد؛ در غیر این صورت ریسک نقدشوندگی شما افزایش پیدا می‌کند.
سود صندوق های با درآمد ثابت
مهمترین معیاری که سرمایه‌گذاران باید در هنگام مقایسه صندوق های با درآمد ثابت به آن توجه کنند، بازدهی صندوق های با درآمد ثابت است؛ آنها با مقایسه سود صندوق ها می‌توانند پرسودترین صندوق درآمد ثابت را شناسایی و در آن سرمایه‌گذاری کنند.
ثبات در سود پرداختی
میزان ثبات و نوسان سود صندوق در ماه‌های گذشته یکی دیگر از مواردی است که سرمایه‌گذاران باید به آن توجه کنند؛ صندوق درآمد ثابتی که در گذشته نوسان کمتری داشته است، گزینه بهتری برای سرمایه‌گذاری است و سرمایه‌گذاران می‌توانند نسبت به میزان حداقل سودی که در هر ماه ایجاد می‌کند، مطمئن باشند.
همچنین، سرمایه‌گذاران می‌توانند با بررسی ذخیره ناشی از تغییر ارزش سهام از تداوم و پایداری سود صندوق اطلاع پیدا کنند.
مقایسه عملکرد صندوق انتخابی با صندوق‌های دیگر
بررسی عملکرد گذشته یک صندوق به تنهایی نمی‌تواند معیار کافی برای انتخاب صندوق سرمایه گذاری با بالاترین بازدهی باشد، بلکه باید عملکرد آن را با دیگر صندوق‌ها بررسی و مورد مقایسه قرار داد؛ به‌عنوان مثال، در صورتی که عملکرد بسیاری از صندوق‌ها در یک دوره زمانی خاص مثبت باشد اما صندوق منتخب سرمایه‌گذار مانند آنها نباشد، می‌توان نتیجه گرفت که بازدهی پایین آن ناشی از عملکرد ضعیف تیم مدیریتی بوده است.
سرمایه‌گذاران می‌توانند از دو روش زیر برای بررسی عملکرد صندوق‌های درآمد ثابت استفاده کنند:
- مقایسه بازدهی هر صندوق با درآمد ثابت با میانگین بازدهی کل صندوق‌های با درآمد ثابت
- مقایسه صندوق های با درآمد ثابت با سپرده بانکی
نحوه سرمایه گذاری در صندوق های با درآمد ثابت
سرمایه‌گذاران برای خرید و فروش صندوق‌های صدور و ابطالی باید از طریق سایت اختصاصی صندوق اقدام کنند اما برای سرمایه گذار در صندوق های درآمد ثابت ETF باید وارد پنل آنلاین کارگزاری خود شوند و مانند سهام عادی در بورس واحدهای مورد نظر خود را بخرند یا بفروشند.
