اقتصاد نیازمند اصلاحات اساسی است/ ندری: واحد پول قِران مرده متولد خواهد شد
به گزارش خبرآنلاین، با تصویب حذف چهار صفر از پول ملی ایران، این برنامه بالاخره پس از سه دهه رنگ اجرا را در عجیب‌ترین شرایط اقتصادی ایران خواهد دید. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس از رفع ایرادات شورای نگهبان به لایحه موسوم به حذف ۴ صفر از پول ملی در جلسه این کمیسیون خبر داد.
شمس‌الدین حسینی ادامه داد: در لایحه دولت و مصوبه قبلی مجلس، حذف ۴ صفر از پول ملی تصویب شده بود به این معنا که واحد پولی جدید معادل ۱۰ هزار برابر واحد پولی رایج است. کمیسیون نیز همین رویه را در لایحه دولت و مصوبه قبلی مجلس تأیید کرد؛ لذا اصلاح کمی واحد پولی حفظ شده و با حذف ۴ صفر، «واحد پولی جدید» برابر با ۱۰ هزار ریال فعلی می‌شود.
حسینی درباره تغییر واحد پولی گفت: در لایحه دولت پیشنهاد شده بود عنوان پول از «ریال» به «تومان» و واحد خُرد پولی به «قِران» تغییر کند، اما با توجه به تصریح بند (الف) ماده ۵۸ قانون بانک مرکزی مبنی بر اینکه واحد پول ایران «ریال» است، کمیسیون اقتصادی رأی داد نام پول ملی همچنان «ریال» باقی بماند. همچنین، واحد خرد پول مطابق مصوبه قبلی یعنی «قِران» تأیید شد. بر این اساس، هر ریال جدید معادل ۱۰ هزار ریال فعلی است و باید توجه کرد هر ریال جدید معادل ۱۰۰ قِران خواهد بود.
در این رابطه کامران ندری، کارشناس امور بانکی در گفتگو با خبرآنلاین عنوان کرد: من فکر می‌کنم حذف چهار صفر از پول ملی، در شرایطی که امروز کشورمان در آن قرار دارد، اقدام مفیدی نیست. درواقع تعبیر «جراحی زیبایی» برای این سیاست، تعبیر درستی است. زیرا مانند این است که فردی درگیر یک بیماری سخت چون سرطان باشد و به جای حل این مشکل که بقایش را با خطر مواجه کرده، هزینه عمل جراحی بینی را بپردازد. آن فرد احتمالا زیباتر می‌شود اما بعید است زنده بماند.
او افزود: من فکر می‌کنم نهایت دستاورد سیاست حذف چهار صفر از پول ملی این باشد که بخشی از محاسبات، به خصوص در سطح نرم‌افزارهای مهندسی، تسهیل خواهد شد. البته این تسهیل می‌توانست با اقداماتی دیگر در بخش‌های دیگر هم حس شود. مثلا اگر واحد پولی «تومان» می‌شد به مراتب برای مردمی که طی این سالها از این اسم برای پول ملی خود استفاده کردند، کار راحت‌تر می‌کرد اما در نهایت مجلس تصمیمی دیگر گرفت.
وی تاکید کرد: البته من مخالف حذف صفر از پول ملی نیستم بلکه زمان فعلی را بسیار نامناسب می‌دانم. هم نرخ تورم بسیار بالاست و هم اولویتهای بزرگتری وجود دارند که این سیاست در مقابل‌شان بسیار بی اهمیت است. در حقیقت اگر بخواهم اولویت‌بندی کنم باید بگویم که حذف صفرهای اضافه اولویت پنجاهم اقتصاد ما در شرایط فعلی نیست.
نمایندگان مجلس درباره اینکه چرا در آخرین لحظات به جای تومان، واحد پول ملی همچنان ریال مانده، اعلام کردند دلیل این مساله به قانون اساسی بر می‌گردد زیرا در قانون اساسی به صراحت واحد پول ملی ریال عنوان شده است.
عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق در این مورد پاسخ داد: حتما دلایلی برای این اقدام وجود دارد با این همه مهم است که مردم و افواه عمومی چه چیزی در ذهن‌شان جا افتاده است. اینکه در قانون اساسی ریال به عنوان واحد پولی معرفی شده چیزی نیست که نتوان آن را تغییر داد. به هر حال من فکر می‌کنم کاش نمایندگان مجلس به اهمیت نام‌گذاری توجه بیشتری می کردند و بر اساس عرف تصمیم می‌گرفتند.
دولت و مجلس سرگرم کارهای بی اهمیت شدند
ندری با انتقاد از عملکرد دولت و مجلس هشدار داد: قبلا هم جایی گفته بودم که متاسفانه دولت و مجلس وقت خود را با کارهای بی اهمیت پر کردند و انگار به جای رفع مشکلات در پی این هستند که سر خود را گرم کنند. اینکه در وضعیت تشدید رکود تورمی دست به صفرهای پول ملی زده شود را نمی‌توانیم به عنوان اصلاحات اقتصادی در نظر بگیریم. من با تعبیر جراحی زیبایی از این جنبه موافقم که در میانه مشکلات ساختاری، نظام تصمیم‌گیری در پی یکسری اقدامات نالازم و حتی تجملی رفته است.فردی که سرطان دارد اگر به جای شیمی درمانی سراغ عمل زیبایی برود، تنها مرگ خود را تسریع کرده است البته وقت درمان خود را صرف کارهای دیگری کرده است.
وی درباره تسهیل مراودات با کاهش صفرها گفت: این اتفاق به هر حال تا حدی خواهد افتاد اما نباید این موضوع را خیلی جدی فرض کنیم. حقیقت این است که مردم طی سالها با این ارقام کنار آمده بودند. بیشتر مشکل در نرم‌افزارهای حسابداری بود ولی این مشکل را هم با محاسبه بر مبنای همت (هزار میلیارد تومان) حل کرده بودند. به این ترتیب حتی نمی‌توانم بگویم این اقدام گره خاصی از جایی باز کرده است.
این کارشناس بانکی با اشاره به نرخ تورم نقطه به نقطه بیش از ۴۵ درصدی افزود: حذف صفرها به سرعت می‌تواند بی ثمر شود زیرا تورم بالاست. درواقع تورم پاشنه آشیل سیاست حذف چهار صفر خواهد بود. هر بار که قیمتها به طور میانگین ۱۰ برابر می‌شوند، یک صفر اضافه می‌شود. با نرخ فعلی تورم هر ۷ یا ۸ سال قیمتها در کشور ۱۰ برابر خواهند شد. اگر همین نرخ تورم بماند در عرض کمتر از ۲۴ سال وضعیت صفرهای پول ملی، به وضع فعلی برمی‌گردد.
به باور این تحلیل‌گر اقتصادی که دچار تورم بیش از ۴۰ درصد است می‌تواند دچار ابر تورم هم شود که در این صورت به سرعت وضعیت به قبل از اجرای سیاست حذف چهار صفر بر می‌گردد. او با یادآوری تجارب شکست خورده برخی کشور هشدار داد که با وقوع یک ابرتورم به سرعت قیمتها می‌توانند ۱۰ هزار یا ۱۰۰ هزار برابر شوند.
ندری با بیان اینکه مشکلات اقتصاد ایران ساختاری است، گفت: این مشکلات نیازمند اصلاحات اساسی هستند. منتها مشکلات اقتصاد ما ریشه سیاسی هم دارند. دولت و مجلس ایران به جای اینکه نماینده مردم جامعه باشند، نماینده دو جناح از هیات حاکمه فعلی هستند. بقای این دو جنا ح در گروی حفظ وضع موجود و استمرار وضعیت فعلی است. پس عجیب نیست که قانون‌گذاران و مجریان در پی رفع اساسی مشکلات باشند، وقت خود را با مسائل کم اهمیت‌تر پر کنند. باری، بعید ا ست این مجلس و دولت کاری برای رفع مشکلات ساختاری انجام دهند یا دست به اقدامات زیربنایی بزنند.
«قران» نوزادی که مرده به دنیا می‌آید
ندری در مورد اینکه کدام اقدامات و اصلاحات باید در اولویت باشند پاسخ داد: حذف انحصاراتی که در اختیار نهادهای بزرگ و خصولتی است به نظر من مهم‌ترین گام برای هر اصلاحاتی است. بنگاههایی که اغلب در اختیار :«دوستان و رفقا» هستند را باید محدود کنند یا حتی به طور واقعی به بخش خصوصی بسپارند. از سوی دیگر نظام تعرف گذاری کشورمان باید به نحوی اصلاح شوند که اجازه فعالیت به بنگاههای خارجی بزرگ داده شود. این اقدام می‌تواند در یکسری از بنگاههای انحصاری را حتی تخته کنند اما به سود اصلاح کشور است.
عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق با بیان اینکه باید به کسری بودجه سر و سامان داد افزود: حذف بودجه نهادهای بی خاصیت و بی بهره اقدام دیگری است که به انضباط مالی کمک می‌کند. اصلاح نظام مالیاتی گام مهم دیگر است که باید انجام شود. نظام مالیاتی ما امروز عمده درآمدش را از مزدبگیران می‌گیرد اما صاحبان ثروت و سرمایه معاف از پرداخت آن هستند. باید این وضعیت دگرگون شود و همزمان به کارگران اجازه تشکیل تشکل‌های مستقل داده شود تا خودشان از حقوق خود دفاع کنند. این اقدامات هر کدام به تنهایی می‌تواند صدای ذی نفعان را در آورد اما بدون این گامها نمی‌توانیم مسیر اصلاحات را پیش برویم.
وی درباره اینکه بناست پول خرد کشور «قران» باشد، گفت: دینار هم از زمان رضا شاه پول خرد بود اما سالها بلا استفاده مانده است. با وضعیت اقتصادی که ما در آن قرار داریم قران نوزادی است که از همان آغاز مرده به دنیا خواهد آمد و مانند دینار که دهه‌هاست هیچ کاربردی نداشت، بلا استفاده خواهد ماند.
۲۲۳۲۲۹