برخورداری گیلان از نویسندگان و شاعران برجسته کودک در غیاب ناشران تخصصی
به گفته مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان گیلان، این استان با داشتن نویسندگان و شاعران برجسته کودک و نوجوان، ظرفیت بالایی در ادبیات کودک دارد، اما هنوز ناشران تخصصی و شناختهشده در این حوزه در استان کمبود دارند.

گیرا آنلاین_ سجاد کوچکینژاد، مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان گیلان در پاسخ به نبود آمارهای شفاف درباره تولیدات حوزه کودک و نوجوان در گیلان، اظهار کرد: برای پاسخ دقیق به این پرسش باید بدانیم منظور از وضعیت ادبیات کودک و نوجوان در گیلان دقیقاً چیست؟ منظور این است که ببینیم سالانه چند عنوان کتاب کودک و نوجوان از ناشران گیلانی راهی بازار چاپ و نشر کتاب میشود و یا چند نویسنده، مترجم و تصویرگر کتاب کودک و نوجوان در گیلان دست به تولید اثر میزنند و موفق میشوند آثارشان را به ناشر استانی یا ناشران سایر استانها برسانند و چند درصد از این آثار به مرحلهی چاپ و نشر میرسند تا کتاب به دست خواننده برسد؟ و چند درصد از این آثار اقلیمی هستند؟ و بعد میان نتیجهی بهدستآمده از این استان و نتایج بهدستآمده از سایر استانها دست به مقایسه بزنیم. چون همانطور که نویسندهی گیلانی اجازه دارد اثرش را به ناشری در مثلاً استان خراسان بسپارد، نویسندگان سایر استانها هم میتوانند کارهایشان را به ناشران گیلانی برسانند.
وی با اشاره به سابقه فعالیت فرهنگی خود، افزود: سالها در عرصه فرهنگ فعالیت داشتهام و نویسندهها و تصویرگران گیلانی درجهیک و صاحبنام میشناسم که از دوستان سالهای دورند و در این زمینه کار میکنند و موفقیتهای چشمگیری به دست آوردهاند و اگر لازم باشد میتوانم از آنها نام ببرم.
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان گیلان با اشاره به ضعف زیرساخت نشر در استان، گفت: گیلان نویسنده، شاعر، تصویرگر و هنرمند موفق که در زمینه کودک و نوجوان بهطور تخصصی کار کند کم ندارد، اما در گیلان ناشری که به شکل متمرکز و تخصصی در این حوزه کار کرده باشد، نه اینکه نباشد، هست اما آنچنان که نامش و کارهایش بین اهالی ادبیات کودک و نوجوان کاملاً جاافتاده باشد و بهاصطلاح اسمش در دهان اهلش بچرخد، نیست یا من نمیشناسم.
کتاب، نقطه آغاز و پایان فعالیتهای کانون گیلان
کوچکینژاد با اشاره به جایگاه محوری کتاب در فعالیتهای کانون، بیان کرد: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان امسال شصت ساله میشود و بنده طی حضور در این مجموعه، شاهد تلاش بیوقفهی تمامی همکارانم بوده و هستم؛ چه همکاران ستادی و چه همکاران مراکز که بازوهای اجراییاند.
وی با تأکید بر پیوند همه فعالیتهای کانون با کتاب، افزود: میدانم و میبینم که تا چه اندازه در زمینهی کتاب دغدغهمند هستند و بدون تردید یکی از استانهایی است که در تمام این سالها تلاش کرده تا تمامی کارهای فرهنگی، هنری و ادبی رنگارنگ کانون را به کتاب گره بزند.
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان گیلان با تأکید بر نقش تیمی در موفقیت کانون، گفت: تمامی کارهای ما در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، بهویژه در این استان، از کتاب آغاز میشود، با کتاب ادامه پیدا میکند و به کتاب ختم میشود. هیچ مرکزی، چه خصوصی و چه دولتی، بهاندازهی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به شکل تخصصی و مستمر برای کودک و نوجوان و در زمینهی کتاب کار نکرده و این همه اعتبار و آبرو، نتیجهی تلاش تیمی و نسلبهنسل کسانی است که هر کدامشان بهقول جلال آلاحمد در ادبیات و هنر «کسی» هستند.
جشنوارهها، قصهگویی و کانونیاران
کوچکینژاد با اشاره به شاخصترین برنامههای سال گذشته کانون در گیلان، اظهار کرد: کانون طی سال گذشته روزهای پرثمری را پشت سر گذاشته که برگزاری جشنواره قصهگویی، اجرای طرح کانونیاران بهمنظور جریانسازی فرهنگی و تقویت کنشگری نسل نوجوان در جامعه، از جمله این طرحها بهشمار میرود.
وی با تأکید بر تأثیرگذاری فعالیتهای فرهنگی، افزود: این طرحها بهموازات بسیاری از دیگر برنامههای این نهاد فرهنگی، نقش بهسزایی در ایجاد موجهای مثبت فرهنگی، هنری، ادبی و علمی در جامعه داشته است.
حمایت از استعدادهای نوشتاری و تولید محتوای کودک
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان گیلان با اشاره به حمایت از استعدادهای جوان، گفت: این مهم همواره از سوی کانون، در سایه تعامل و همراهی با دیگر مجموعههای فعال در عرصه فرهنگ دنبال شده است و در این میان، چاپ آثار اعضا در نشریههای کانونی و همچنین، انتشار مجموعه آثار کودکان و نوجوانان در قالب کتاب صورت گرفته است.
کوچکینژاد با اشاره به تعامل مؤثر مراکز کانون با مدارس، بیان کرد: علاوه بر برگزاری نشستهای همافزایی با مسؤولان آموزش و پرورش و دیگر مجموعههای فعال در عرصه ادبیات و اجرای طرح کانونیاران که بسترساز تعامل سازنده کانون با مدارس محسوب میشود، دعوت از اولیای تربیتی و دانشآموزان برای شرکت در ویژهبرنامههای مختلف سالانه، جشنوارههای ادبی و آیینهای ادبی مختلفی چون «دو پنجره»، «سلامی دوباره» و… مد نظر قرار گرفته که تأثیر بهسزایی در ترویج ادبیات در جامعه، بهویژه در میان نسل کودک و نوجوان ایفا کرده است.
آموزش تخصصی مربیان برای تولید محتوای خلاقانه
وی با تأکید بر ضرورت آموزش مداوم، افزود: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان پیش از ورود مربیان و همچنین، طی سالهای حضور در مراکز فرهنگی هنری، همواره در دورههای مختلف آموزشی حضوری مؤثر دارند که به افزایش توانمندیها و بهروزرسانی آگاهی و دانش آنان کمک شایانی کرده است.
سجاد کوچکینژاد با اشاره به تجربه کانون در کشف استعدادهای داستاننویسی، اظهار کرد: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در قالب مرکز آفرینشهای ادبی، که سالهاست بار شناسایی و پرورش استعدادهای ادبی کودکان و نوجوانان را بر دوش میکشد، از کارشناسان و مربیانی برخوردار است که همه تحصیلکرده و اهل فن هستند.
وی با اشاره به دسترسی کودکان به منابع باکیفیت و برنامههای ادبی، افزود: برنامهای هست به نام «دو پنجره» که امکان دیدار با نویسندگان و شاعران کودک و نوجوان را برای بچهها فراهم میکند، در حالی که برای برخی بزرگسالان علاقهمند، همنشینی با یک نویسنده حرفهای دشوار است.
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان گیلان با اشاره به حمایت از اعضای انجمنهای ادبی، گفت: نوجوانهایی که آثارشان به قالب رسیده، به انجمنهایی مثل قاف هدایت میشوند و با نویسندگان و شاعران متخصص مستقیم کار میکنند. برای کودکانی هم که امکان حضور فیزیکی ندارند، بخش مکاتبهای داریم که آثارشان را بررسی و پاسخ میدهد.
مراکز کانون در گیلان و خدمات سیار
کوچکینژاد با اشاره به گستردگی خدمات کانون در استان، بیان کرد: این نهاد فرهنگی در استان با بهرهگیری از ۳۲ مرکز فرهنگی هنری ثابت، چهار کتابخانه پستی در شهرهای رشت، لنگرود، تالش و آستارا، سه مرکز سیار روستایی در آستارا، زیاز و رستمآباد و یک مرکز سیار شهری در رشت، خدمات مؤثری به کودکان و نوجوانان ارائه میدهد.
وی با تأکید بر تحقق عدالت فرهنگی، افزود: کودکان و نوجوانان چهار تا هجده سال از فعالیتهای مربیان ۳۹ مرکز ثابت، سیار، پستی و مرکز آفرینشهای ادبی این مجموعه بهرهمند هستند.
مدیرکل کانون گیلان با اشاره به نگاه فعال نسبت به فضای مجازی، گفت: برگزاری کارگاههای آموزشی برخط، راهاندازی کانالها و گروهها در بستر پیامرسانها و انتشار محتوای تولیدی مربیان و اعضا، طی سالهای اخیر رهاوردهای ارزندهای به دنبال داشته و تلاش داریم نقش افزونتری در تولید محتوای ادبی در فضای مجازی ایفا کنیم.
کوچکینژاد با اشاره به برنامههای روز ادبیات کودک و نوجوان، اظهار کرد: معرفی شاعران و نویسندگان حوزه کودک و نوجوان، اجرای فعالیتهای کتابمحور و معرفی شخصیت زندهیاد مهدی آذریزدی از جمله برنامههایی است که برای مخاطبان کودک و نوجوان در این روز اجرا میشود.
تعامل با نهادهای فرهنگی و نگاه به خانوادهها
وی با اشاره به تعامل بیننهادی، افزود: کانون به عنوان بازوی فرهنگی آموزش و پرورش، تعامل مستمری با مجموعههای فرهنگساز مانند شهرداری، صداوسیما، آموزشوپرورش و مراکز دیگر دارد و در حوزه آموزش و توانمندسازی نیز اقدامات مشترکی انجام شده است.
مدیرکل کانون پرورش فکری گیلان با تأکید بر جایگاه خانواده، گفت: خانوادهها به عنوان سفیران فرهنگی نقشی مهم در جذب و پایداری اعضای کانون ایفا کردهاند و برگزاری شورای خانواده، کارگاههای مادر و کودک، پدر و کودک و فرزندپروری از جمله برنامههایی است که برای تعامل با والدین طراحی شده است.